A

Aanslag

Als kleurstoffen uit voedings- en genotmiddelen de tand binnendringen, zien de tanden er donkerder uit. Dit gebeurt onder andere door roken en door het eten en drinken van koffie, thee,…

Afdruk

Wanneer een prothese of frame wordt vervaardigd, zullen er afdrukken worden gemaakt. Deze afdrukken zorgen dat het echt maatwerk wordt. Is de prothese gevallen, of moet er een tand of kies worden bijgeplaatst, maken we ook een afdruk. Bij het maken van een afdruk, wordt er eerst gepast welke lepel we moeten gebruiken. Dan vullen we de lepel met afdrukmateriaal (alginaat) en maken we de afdruk. Dit zal even in de mond moeten blijven om uit te harden. Is de alginaat hard, wordt de lepel uit de mond verwijderd.

Afdruklepel

De lepel die nodig is om een afdruk te maken. Het kan zijn dat dit een conventionele (standaard) lepel is, of een lepel die voor u op maat is gemaakt.

Afdrukmateriaal

Om een afdruk te maken, zal er afdrukmateriaal moeten worden gebruikt. Tijdens de eerste afspraak zal dit altijd alginaat zijn. Tijdens de tweede afspraak is dit afhankelijk van het te vervaardigen werkstuk.

Afgebroken tand

Soms kom je helaas te struikelen of krijg je een klap tegen je hoofd. Het kan dan gebeuren dat een voortand afbreekt. Een melktandje kunnen we vaak niet repareren, een blijvende tand wel. Neen altijd zo snel mogelijk contact op met je tandarts. Is je eigen tandarts afwezig, bel dan naar de dienstdoende tandarts.

Aften

Aften zijn pijnlijk, grijswit zweertje in de mond van ongeveer 5 tot 10 millimeter in doorsnede. Ze komen vooral voor op het wangslijmvlies, het tandvlees en het gehemelte. Soms komen ze op de tong voor.

Afwijkende tandstand

Niet iedereen wordt geboren met een mooie strakke tandenrij. Dit hoeft niet altijd een probleem te zijn, maar het kan voor de gezondheid soms beter zijn dat deze afwijking wordt gecorrigeerd. Deze correctie kan worden uitgevoerd met behulp van een beugel. Dit is waar een orthodontist aan het werk mag.

Agenesie

Er wordt van agenesie gesproken wanneer één tand of kies al in aanleg niet aanwezig is. Dit kan zichtbaar worden gemaakt op een röntgenfoto.

Aligner

Doorzichtige beugel als alternatief voor de bekende blokjes beugel. 

Lees HIER meer over aligners.

Aangeboren afwijken

Groei en ontwikkeling zijn complexe dingen. Niet altijd gaat dit goed. Hierdoor kunnen tijdens het ontwikkelen foutjes optreden, waardoor er afwijkingen in bijvoorbeeld het gebit of gezicht optreden. Een voorbeeld is een hazelip (schisis) of tanden en kiezen die helemaal niet aanwezig zijn (agenetisch).

Anesthesie

Anesthesie is beter bekend onder de naam verdoving. Niet alle behandelingen kunnen zonder verdoving worden uitgevoerd. Denk bijvoorbeeld een het uitvoeren van een wortelkanaalbehandeling of het trekken van tanden en kiezen. Daarbij kan het voor mensen rust geven wanneer er verdoofd wordt wanneer er moet worden geboord. Dit is echt geen probleem, geef dit gerust aan. 

Angst

Zeer veel mensen zijn bang voor de tandarts. Dit is zeker niets om je voor te schamen. Geef duidelijk aan waar je bang voor bent, dan kunnen we daar zeker rekening mee houden. Vaak zien we dat mensen door hun angst voor langere tijd niet komen en zich dan zo schamen dat ze lang niet geweest zijn en weer niet komen. Hoe moeilijk ook, stap één is bellen en een afspraak maken, wij zullen echt niet iemand veroordelen op zijn angst. 

Waar mensen dan al zo bang voor zijn? Dat kan vanalles zijn:

  • angst voor pijn
  • angst om de controle te verliezen
  • angst om achterover te liggen
  • geen idee wat er allemaal wordt gedaan in de mond
  • het geluid van de boor
  • bang voor de prik
  • angst voor naalden
  • angst om te gaan hyperventileren of flauw te vallen
  • denken dat wij vinden dat je zeurt wanneer je wat spannend of eng vindt.

Vertel voor de behandeling waar je bang voor bent. Tijdens de behandeling leggen wel alles stap voor stap uit, zodat precies duidelijk is wat we gaan doen. Dan gebeuren er geen onverwachtse dingen.

Angsttandarts

Tandartsen die een speciale opleiding hebben gevolgd om (extreem) angstige patiënten te behandelen. 

Apex

Wortelpunt.

Apexresectie

Het kan gebeuren dat, ondanks dat een wortelkanaalbehandeling er heel goed uitgevoerd uitziet, er toch steeds een ontsteking terugkeerd. Naast een tand of kies trekken, is een apexresectie een mogelijkheid. De kaakchirurg maakt dan een gaatje in het kaakbot. Via dit gaatje wordt er een stukje van de wortelpunt (apex) afgehaald en maakt een kleine vulling in de wortel.

B

Bacteriën

Bacteriën. Iedereen heeft ze in de mond. In de mond zijn zowel goede als slechte bacteriën aanwezig. Krijgen de slechte bacteriën de overhand, dan kunnen er bijvoorbeeld gaatjes, ontstekingen of parodontitis (botafbraak) ontstaan. Dit is niet te voorkomen door alleen mondspoelmiddel te gebruiken. Naast regelmatig tandenpoetsen, zal het ook tussen de tanden en kiezen goed schoon moeten blijven. Dit lukt alleen door het gebruik van bijvoorbeeld tandenstokers, ragers of flosdraad.

Bang

Zeer veel mensen zijn bang voor de tandarts. Dit is zeker niets om je voor te schamen. Geef duidelijk aan waar je bang voor bent, dan kunnen we daar zeker rekening mee houden. Vaak zien we dat mensen door hun angst voor langere tijd niet komen en zich dan zo schamen dat ze lang niet geweest zijn en weer niet komen. Hoe moeilijk ook, stap één is bellen en een afspraak maken, wij zullen echt niet iemand veroordelen op zijn angst. 

Waar mensen dan al zo bang voor zijn? Dat kan vanalles zijn:

  • angst voor pijn
  • angst om de controle te verliezen
  • angst om achterover te liggen
  • geen idee wat er allemaal wordt gedaan in de mond
  • het geluid van de boor
  • bang voor de prik
  • angst voor naalden
  • angst om te gaan hyperventileren of flauw te vallen
  • denken dat wij vinden dat je zeurt wanneer je wat spannend of eng vindt.

Vertel voor de behandeling waar je bang voor bent. Tijdens de behandeling leggen wel alles stap voor stap uit, zodat precies duidelijk is wat we gaan doen. Dan gebeuren er geen onverwachtse dingen.

Behandelaar

Persoon welke de behandeling uitvoerd.

Behandeling

Een behandeling kan bijvoorbeeld het vullen van een tand of kies zijn. Het uitvoeren van een wortelkanaalbehandeling. Het maken van een prothese, frame of kroon of brug.

Beugel

Hulpmiddel om tanden en kiezen netjes in de rij te krijgen.

Met een beugel worden tanden en kiezen rechtgezet en problemen aan de kaak, zoals ruimtegebrek, verholpen. De verschillende soorten beugels hebben elk een eigen specifieke werking. Een orthodontist of tandarts voor orthodontie maakt een behandelplan wat aangeeft welke beugel het beste resultaat zal geven.

Bleekgel

Gel wat in een bleeklepel wordt aangebracht om te kunnen bleken.

Bleeklepel

Lepel welke nodig is om te kunnen bleken. Dit kan een standaard lepel zijn, of een lepel welke op maat is gemaakt (individuele lepel). De individuele lepel kan meermaals worden gebruikt, de standaard lepel niet. Die is echt voor eenmalig gebruik.

Bleken

Soms zijn tanden en kiezen erg donker of verkleurd. Wanneer iemand zich daar erg aan stoort kan er gebleekt worden. Niet zijn alle tanden en kiezen ontvankelijk voor bleken, waardoor soms niet het gewenste resultaat wordt bereikt. Vullingen, facings, kronen en bruggen kleuren niet mee.

Bijvend gebit

Wanneer we worden geboren, zal dit over het algemeen zonder tanden en kiezen zijn. Na enige tijd zullen de eerste tandjes doorbreken. Na verloop van tijd zullen de anderen tandjes en kiesjes volgen. Dit wordt het melkgebit genoemd. Na een aantal jaar zullen deze tanden en kiezen worden vervangen door blijvende tanden en kiezen: het blijvende gebit.

Brug

Wanneer een tand of kies verloren is gegaan, wil niet iederen dit zo laten. Een brug kan soms deze ontbrekende tand of kies vervangen. Er moet dan wel aan beide zijden van het gat een tand of kies aanwezig zijn, welke van goede kwaliteit is. 

Meer lezen over een een brug doet u HIER.

Bruxisme

Onder bruxisme vallen klemmen en knarsen.

Met lezen over bruxisme, klik dan HIER.

C

Cariës

Cariës is het woord dat in de tandheelkunde wordt gebruikt voor gaatjes.

Chloorhexidine

Chloorhexidine is een mondspoelmiddel dat kan worden gebruikt wanneer er sprake is van een ontsteking, of om een ontsteking te voorkomen na een chirurgische ingreep in de mond. Hierbij kan er worden gedacht aan het verwijderen van een verstandskies die nog in het bot ligt of het plaatsen van een implantaat of implantaten.

Chloorhexidine kan verkleuring van de tanden en kiezen geven. Deze kan door een tandarts of mondhygiëniste worden verwijderd.

Compomeer

Compomeer is een van de vulmaterialen die in de tandheelkunde wordt gebruikt. Is het gaatje erg diep? Of het werkterrein lastig droog te houden? Dan kan er worden gekozen voor compomeer. Compomeer is net als composiet wit van kleur. 

Composiet

Composiet is het meest gebruikte vulmateriaal in de tandheelkunde. Doordat het in zeer veel kleuren te verkrijgen is, kan er ook een heel mooi esthetisch resultaat worden bereikt. Een ander voordeel is dat de vulling snel hard wordt bij het gebruik van een UV-lamp. Hierdoor kunt u na de behandeling gelijk eten of drinken, mits er geen verdoving is gebruikt.

Controle

Tijdens de controle kijken we niet alleen naar de tanden of kiezen. Ook de slijmvliezen worden gecontroleerd op afwijkingen. Ondanks dat er soms wordt gedacht dat tandartsen u willen pesten, is het regelmatig laten uitvoeren van een controle van belang om grote problemen te voorkomen.

Wat er tijdens een controle wordt bekeken kunt u HIER lezen.

Corsodyl

Corsodyl is een mondspoelmiddel dat net als chloorhexidine vaak wordt voorgeschreven om een ontsteking te voorkomen.

D

Dentine

Dentine is het tandbeen. Dit is zachter dan glazuur en kan gelig of bruin van kleur zijn. Is het tandbeen afgedekt door het tandvlees en glazuur, zal deze vaak niet gevoelig zijn. Komt het tandbeen bloot te liggen, kan dit sneller slijten of gevoeliger zijn voor prikkels van kou en warmte.

Dentitie

Dentitie is verzamelnaam dat in de tandheelkunde wordt gebruikt voor alle tanden en kiezen.

Diabetes en mondverzorging

Wanneer je diabetes hebt, kun je gevoeliger zijn voor wondjes en infecties. Een goede mondhygiëne is dan zeker van belang.

Disclosing tabletten

Tabletten die kunnen worden gebruikt om zichtbaar te maken of er goed wordt gepoetst. Deze geven een paarse of rode kleur af. Waar de tanden en kiezen paars of rood kleuren, wordt net niet helemaal goed gepoetst.

Dode tand of kies

Het kan gebeuren dat de zenuw afsterft. Vaak is dit het gevolg van een diep gat of een afgebroken tand of kies. Soms is een harde klap op tanden in het verleden de oorzaak, zoals bijvoorbeeld een val op de mond als kind. In heel enkele gevallen is er geen reden aan te wijzen, maar sterft toch de zenuw af. Dit wordt wel een dode tand of kies genoemd.

Doorbrekende tanden en kiezen

De eerste tanden komen veelal door wanneer het kind 6 - 9 maanden oud is. Vaak zijn dit de onderste twee tanden. Tussen de 24 - 30 maanden zal het melkgebit compleet zijn. Het besteaat dan uit 12 tanden en 8 kiezen. Vanaf 5 jaar begint meestal de eerste wsselfase. De voortanden worden gewisseld voor blijvende tanden en aan de achterkant komt er overal 1 kies bij. Rond 8 jaar kan de tweede wisselfase beginnen. De hoektanden en de overige melkkiesjes worden gewisseld voor blijvende kiezen.

Wanneer een kind gaat wisselen is erg persoonsafhankelijk. Bij de een begint het wisselen vroeg en bij een ander duurt het wat langer.

Doorzichtige beugel

Doorzichtige beugel als alternatief voor de bekende blokjes beugel. 

Lees HIER meer over aligners.

Dranken

Het ene drankje is schadelijker voor het gebit dan het andere drankje. Neem je drinken mee naar school of naar sport, neem je zo nu en dan een slokje, dan is het zeker verstandig om er op te letten dat het drinken niet te zoet of te zuur is. Door de vele drinkmomenten krijgt het gebit iedere keer een klap, waardoor het gevoeliger voor gaatjes en erosie wordt.

Driekops- tandenborstel

Een driekopstandenborstel is een tandenborstel die aan drie zijdes tegelijk poetst. Dit is zowel de buiten-, binnen- als de bovenzijde. Deze tandenborstel kan geschikt zijn voor personen die slecht meewerken tijdens het tandenpoetsen, of personen die minder motorische vaardigheden hebben.

Drinkbeker

Wanneer mogelijk is het verstanding om vanaf 9 maanden een beker zonder tuit in plaats van een zuigflesje of anti-lekbeker te gebruiken. Is de overstap lastig, dan kan als tussenstap een tuitbeker worden gebruikt. Een zuigfles met melk of zoute inhoud mee naar bed geven is extra schadelijk. ‘s Nachts wordt er minder speeksel geproduceerd om je gebit te beschermen. Een flesje met water mee naar bed kan altijd. Vaak sabbelen aan een zuigflesje of anti-lekbeker met bijvoorbeeld vruchtensap, siroop, drinkyoghurt of andere melkproducten kan het gebit aantasten. Het gebit komt door het vaak sabbelen langdurig met suikers in aanraking. Hierdoor neemt de kans op (zuigfles)cariës snel toe. Laat je kind hun zoete drankjes in één keer opdrinken. Kies liever voor kraanwater in plaats van zoete dranken.

Droge mond

Bepaalde medicatie, medische afwijkingen of behandelingen kunnen tot gevolg hebben dat de speekselproductie geheel of gedeeltelijk stopt. Deze mensen ervaren vaak een erg droge mond. Helaas is hier erg weinig tegen te doen. Wel loopt het gebit zo meer kans op het ontwikkelen van cariës (gaatjes), waardoor extra maatregelen zeker van belang zijn.

Drukplekken

Ondanks dat een frame, pariële prothese en prothese maatwerk zijn, kunnen ze soms drukplekken veroorzaken. Loop hier zeker niet te lang mee door. Deze verdwijnen niet vanzelf. Er zal dan iets van de kunststof afgeslepen moeten worden, zodat de druk wordt verminderd.

Duimen

Voor sommige baby's en kinderen kan het rustgevend zijn om een duim in de mond te steken, dit wordt duimen genoemd. Ook andere vingers kunnen worden gebruikt. Vaak zie je dat kinderen of duimen, of een speen gebruiken. Het blijkt lastiger om een speen af te leren, dan duimen. Een duim is altijd aanwezig.

Duimen kan tot gevolg hebben dat de stand van de voortanden en onderkaak wordt beïnvloed. Op latere leeftijd kan het tot gevolg hebben dat dit moet worden gecorrigeerd met een beugel.

E

Elektrische tandenborstel

Is een elektrische tandenborstel beter dan een handtandenborstel? Nee, dat niet. Wel is het makkelijker om goed te poetsen. Een handtandenborstel moet je echt zelf bewegen en op de juiste manier tegen de tanden en kiezen houden. Een elektrische tandenborstel poetst voor je. Hierdoor kun jij je concentreren dat je de tandenborstel op de juiste manier tegen de tanden en kiezen houdt.

Endo

Endo is de afkorting van endodontische behandeling. Andere termen die worden gebrukt zijn wortelkanaalbehandeling en zenuwbehandeling. 

Is een zenuw afgestorven of ontstoken en kan een tand of kies behouden blijven, dan zal er een endo moeten worden uitgevoerd. Tijdens deze behandeling zal de (dode of ontstoken) zenuw worden verwijderd. Alles wordt goed opgevijld en uiteindelijk zowel het wortelkanaal als de kies opgevuld. Afhankelijk van de tand of kies kunnen hier een tot meerdere kanalen aanwezig zijn.

Eten

Eten kan de mondgezondheid beïnvloeden en de mond kan gezondheid beïnvloeden. Wordt er veel suikergoed gegeten, of erg zure producten, dan neemt de kans op cariës en erosie sterk toe.

Daar tegenover staat dat wanneer de mond niet gezond is, of er veel tanden en kiezen ontbreken, het eten vaak ook lastiger wordt. Eten wordt dan in groter brokken naar binnen geschoven, wat weer nadelige gevolgen op de maag en de spijsvertering heeft. Hierdoor kan de algehele gezondheid achteruit gaan, wat weer zichtbaar wordt in de mond. Zo is de cirkel rond.

Etsbrug

Etsbrug, ook wel bekend onder de naam plakbrug, wordt vooral gebruikt wanneer een van de voortanden verloren is gegaan. Het kan als tijdelijke oplossing worden gebruikt wanneer er op een later moment een implantaat wordt geplaatst, of als definitieve vervanging. 

Extractie

Extractie is het tandheelkundige woord dat wordt gebruikt voor het trekken van tanden en kiezen.

F

Facings

Het kan zijn dat de tand is afgebroken of de stand of kleur van de eigen tanden niet mooi is. Er kan dan worden gekozen voor een minder ingrijpende behandeling en een facing worden gemaakt. Een facing kan worden opgebouwd uit composiet of gemaakt worden van  porcelein. Met beide materialen kan een zeer mooi esthetisch resultaat worden bereikt.

Flesje

Wanneer mogelijk is het verstanding om vanaf 9 maanden een beker zonder tuit in plaats van een zuigflesje of anti-lekbeker te gebruiken. Is de overstap lastig, dan kan als tussenstap een tuitbeker worden gebruikt. Een zuigfles met melk of zoute inhoud mee naar bed geven is extra schadelijk. ‘s Nachts wordt er minder speeksel geproduceerd om je gebit te beschermen. Een flesje met water mee naar bed kan altijd. Vaak sabbelen aan een zuigflesje of anti-lekbeker met bijvoorbeeld vruchtensap, siroop, drinkyoghurt of andere melkproducten kan het gebit aantasten. Het gebit komt door het vaak sabbelen langdurig met suikers in aanraking. Hierdoor neemt de kans op (zuigfles)cariës snel toe. Laat je kind hun zoete drankjes in één keer opdrinken. Kies liever voor kraanwater in plaats van zoete dranken.

Flossen

Het kan gebeuren dat er wat tussen de tanden en kiezen blijft hangen. Dit kan dan worden weggehaald door te flossen. Voorzichtig wordt een flossdraadje dan tussen de tanden en kiezen door bewogen. Het gebruik van tandenstokers en ragers wordt geadviseerd boven flossen. 

Fluoride

Fluoride kun je in de natuur tegenkomen. Voorbeelden zijn bijvoorbeeld grondwater en stenen. De meest voorkomende fluoriden zijn, in normale concentraties, niet giftig. 

Fluoride bijwerkingen

Heeft fluoride bijwerkingen? Internationaal wordt fluoride sterk aanbevolen om tandcariës te voorkomen. In de aanbevolen dosering treden geen bijwerkingen op.

Fluoride basisadvies

0 en 1 jaar
Vanaf het doorbreken van het eerste tandje: 1x per dag poetsen met fluoride-peutertandpasta.

2, 3 en 4 jaar 
2x per dag poetsen met fluoride-peutertandpasta.

5 jaar en ouder
2x per dag poetsen met fluoridetandpasta voor volwassenen. Je kunt ook tandpasta gebruiken waarop staat ‘kinder’ of ‘junior’. Kijk dan altijd naar de leeftijd die hierbij wordt aangegeven (bijvoorbeeld 5-12 jaar). Als je twijfelt, raadpleeg dan je tandarts of mondhygiënist.

Voor alle leeftijden
Raadpleeg voor alle andere vormen van fluoridegebruik je tandarts of mondhygiënist.

Frameprothese

Een frameprothese, vaak frame genoemd, is een beugelcontructie waar ontbrekende tanden en kiezen kunnen worden bevestigd. Een vereiste is dat er tanden en kiezen aanwezig zijn, waar het frame om kan klikken. Dis is waarin een frame verschilt van een partiële plaatprothese (plaatje), welke tussen de tanden en kiezen hangt of op de onderkaak rust.

Lees HIER meer over een frame.

Frisdranken

Ondanks dat frisdranken een frisse smaak hebben, zijn ze zuur. Dit komt door het toegevoegde fosforzuur (bijvoorbeeld in cola), citroen- of appelzuur (in allerlei fris- en sportdranken). De zure smaak wordt niet geproeft door de toegevoegde suiker of zoetstof. Suiker onderdrukt wel de zure smaak, maar neutraliseert het zuur niet. Dat de meeste frisdranken slecht zijn voor tanden en kiezen is wel bekend, maar lang niet iedereen weet dat vruchtensappen nóg zuurder zijn. Die zijn dus nóg slechter voor uw gebit. Ook de meeste sport- en mixdranken en de meeste rode en witte wijnen zijn zuur. De schadelijke gevolgen van de drank heeft alles te maken met de zuurgraad van die drank. Hoe zuurder de drank, hoe nadeliger voor het gebit. Maar niet het zuur van de drank alleen bepaalt of er schade aan het gebit wordt toegebracht. De schade is bovendien afhankelijk van het drinkgedrag:

  • het aantal zure drinkmomenten per dag
  • de tijd dat een zure drank in de mond blijft
  • de manier van drinken (de frisdrank door de mond spoelen of het door de mond rondspoelen voor de smaak)

Bedenk dat bijna alle dranken zuur zijn! Water, koffie (zonder suiker) en de traditionele zwarte thee (zonder suiker) en melk zijn uitzonderingen.

Frisse adem

Een frisse adem lijkt vanzelfsprekend, maar blijkt dit niet altijd te zijn. Vaakt merkt iemand met een slechte adem, ook wel halitose genoemd, het zelf niet. Ze ruiken het zelf niet, maar de omgeving wel. Sommige mensen met een slechte adem hebben er zo veel last van, dat ze erdoor gehinderd worden in hun sociale en intieme contacten. Er is een eenvoudige en betrouwbare manier om erachter te komen of u last hebt van een slechte adem. Vraag het aan uw partner, een andere vertrouwde persoon, uw tandarts of mondhygiënist.

Een goede verzorging van uw gebit, tandvlees en tong is belangrijk om een slechte adem te voorkomen of te bestrijden.

  • Poets uw tanden tweemaal per dag met tandpasta.
  • Reinig ook de ruimten tussen uw tanden en kiezen eenmaal per dag met flossdraad, tandenstokers of ragers.
  • Gebruik tweemaal per dag een tongschraper als u veel  tongbeslag heeft.
  • Ga regelmatig voor controle naar uw tandarts of mondhygiënist. Die zal, als dat nodig is, uw gebit grondig reinigen of een ontstoken tand of kies behandelen.
  • Stop met roken. Dit geldt ook voor vapen.

G

Gaatje

Niet alle verkleuringen zijn gaatjes, hierdoor kan het herkennen van een gaatje (cariës) in een tand of kies niet altijd eenvoudig zijn. Hetzelfde geldt voor groefjes of pitjes. Deze tekenen kunnen wel signalen zijn voor een beginnend of vergevorderd gaatje waardoor het belangrijk blijft op deze plekken te blijven letten.

Een goede mondgezondheid en het vroegtijdig herkennen van tandbederf kan bijdragen aan het voorkomen va neen gaatje. Daarnaast spelen voeding, drank en het aantal eet- en drinkmomenten ook een belangrijke rol. Heeft u het gevoel dat u een gaatje heeft? Plan dan een afspraak in.

Gaatje vullen

Het kan gebeuren dat er een gaatje in een tand of kies is gekomen. Wanneer mogelijk, zal deze worden gevuld. In de meeste gevallen wordt dit met witte vulling (composiet) gedaan. De grijze vullingen (amalgaam) worden niet meer gebruikt.

Gebitsbeschermer sport

Bij het beoefenen van sommige sporten is een gebitsbeschermer verplicht. Denk bijvoorbeeld en hockey en boksen. Deze gebitsbeschermers zijn in twee variaties: confentioneel en op maat gemaakt. De confentionele is te koop in een sportzaak en wordt met behulp van warm water enigszins gevormd naar het gebit. Zeker voor jonge kinderen die nog moeten wisselen of druk aan het wisselen zijn, kan dit een mooie tijdelijke oplossing zijn.

Voor volwassenen is een op maat gemaakte mondbeschermer aan te raden. Doordat de mondbeschermer op maat is gemaakt, zal deze niet alleen fijner dragen, maar ook beter passen. De op maat gemaakte mondbeschermer is vaak ook in verschillende kleuren te verkrijgen.

Gebitsbeschermer knarsen

Tandenknarsen is het hard over elkaar schuiven van tanden en kiezen en wordt vaak onbewust gedaan. Door deze grote krachten die op de tanden en kiezen komen, kunnen er stukken afbreken of pijnklachten veroorzaken door overbelasting. Om deze krachten op te vangen, kan er een knarsplaat worden gemaakt. Een knarsplaat is op maat gemaakt en past daardoor goed. Hierdoor komt deze minder snel los, wanneer iemand in zijn slaap aan het knarsen is.

Lees HIER meer over een knarsplaat.

Gebitsregulatie

Staan er tanden en kiezen niet in de rij? Is er ruimtegebrek of andere problemen aan de kaak? Dan zou dit met een beugel kunnen worden gecorrigeerd. De beugel reguleerd de tanden en kiezen naar de gewenste plaats.

Gebitsslijtage

Gebitsslijtage ontstaat door verlies van tandweefsel door oorzaken anders dan cariës (gaatjes).

Gebitsslijtage komt bij iedereen voor en is in de loop van de tijd waarneembaar (normale, fysiologische slijtage). Soms verloopt de slijtage echter sneller dan normaal (pathologische slijtage). De tanden en kiezen worden dan steeds korter.

 

Gebreken

Groei en ontwikkeling zijn complexe dingen. Niet altijd gaat dit goed. Hierdoor kunnen tijdens het ontwikkelen foutjes optreden, waardoor er afwijkingen in bijvoorbeeld het gebit of gezicht optreden. Een voorbeeld is een hazelip (schisis) of tanden en kiezen die helemaal niet aanwezig zijn (agenetisch).

Gehandicapten

Handicaps kunnen zowel geestelijk als lichamelijk of gecombineerd zijn. Ook de mate van handicap kan verschillen. Ondanks dat een handicap als probleem kan worden gezien, zal altijd moeten worden geprobeerd om een zo goed mogelijke mondgezondheid te behouden. Dit kan soms best een uitdaging zijn. Bij een vermindere medewerking of motorische vaardigheden, kan bijvoorbeeld een driekopstandenborstel een uitkomst bieden. Deze tandenborstel poetst gelijktijden de binnen-, buiten- en bovenzijde. Voor anderen is juist de elektrische tandenborstel een uitkomst.

Gele tanden

Veel mensen vinden van zichzelf dat ze gele tanden hebben. Wordt de kleur bekeken met een kleurschaal, valt op dat dit vaak erg meevalt. Huidskleur en de kleur van de lippen hebben ook invloed op de kleurwaarneming. Hoe lichter de huids van kleur, hoe sneller gedacht wordt dat de tanden geel zijn. Lipkleur kan ook veel doen. Hoe meer kleur, hoe witter de tanden lijken.

Geneesmiddelen

Geneesmiddelen worden veel gebruikt. Sommigen hebben invloed op de mondgezondheid, tanden of kiezen, anderen niet. Medicatie kan ook invloed hebben of het bloed makkelijk of zeer slecht stolt. Een up-to-date medicatielijst binnen handbereik hebben kan zeker handig zijn in noodsituaties.

Geurtjes

Een frisse adem lijkt vanzelfsprekend, maar blijkt dit niet altijd te zijn. Vaakt merkt iemand met een slechte adem, ook wel halitose genoemd, het zelf niet. Ze ruiken het zelf niet, maar de omgeving wel. Sommige mensen met een slechte adem hebben er zo veel last van, dat ze erdoor gehinderd worden in hun sociale en intieme contacten. Er is een eenvoudige en betrouwbare manier om erachter te komen of u last hebt van een slechte adem. Vraag het aan uw partner, een andere vertrouwde persoon, uw tandarts of mondhygiënist.

Een goede verzorging van uw gebit, tandvlees en tong is belangrijk om een slechte adem te voorkomen of te bestrijden.

  • Poets uw tanden tweemaal per dag met tandpasta.
  • Reinig ook de ruimten tussen uw tanden en kiezen eenmaal per dag met flossdraad, tandenstokers of ragers.
  • Gebruik tweemaal per dag een tongschraper als u veel  tongbeslag heeft.
  • Ga regelmatig voor controle naar uw tandarts of mondhygiënist. Die zal, als dat nodig is, uw gebit grondig reinigen of een ontstoken tand of kies behandelen.
  • Stop met roken. Dit geldt ook voor vapen.

Gevlekt glazuur

Gevlekt glazuur kan meerdere oorzaken hebben. Witte vlekken worden op tanden het meest waargenomen, net als geelbruinig glazuur op kiezen. Deze verkleuring worden veroorzaakt doordat het glazuur niet goed is aangelegd. Kiezen met deze verkleuring staan bekend als kaasmolaren. Helaas is aan deze afwijking niets te doen.

De witte vlekken op de voortanden kunnen een aanlegfout zijn, of het gevolg van slecht poetsen terwijl er een beugel wordt gedragen. Soms lukt het om deze verkleuringen door middel van zeer lokaal bleken weg te werken.

Gevoelige tanden

Tanden en kiezen die gevoelig zijn voor warm en koude is een veel voorkomend probleem. Deze gevoeligheid kan worden veroorzaakt door een gaatje, of door blootliggend tandbeen. Wanneer een gaatje de oorzaak is, kan het probleem worden opgelost door de tand of kies te vullen. Is blootliggend tandbeen, beter bekend als blootliggende tandhals, het probleem, dan wordt het lastiger. Het tandbeen bevat de kanaaltjes van en naar de zenuw. Is het tandbeen niet meer bedekt door glazuur of tandvlees, komen alle prikkels zo via de kanaaltjes bij de zenuw en dit heeft pijn tot gevolg. Het eerste advies zal zijn om voorzichtiger te gaan poetsen. Tandvlees en hard poetsen zijn geen vrienden, waardoor het tandvlees nog sneller zal gaan terugtrekken. Het tweede advies is om niet meer na te spoelen na het tandenpoetsen. Spuug de tandpasta goed uit en klaar. Doordat de tandpasta net even wat langer op de tanden en kiezen blijft zitten, krijgt het de kans om te helpen de kanaaltjes dicht te zetten. Hierdoor kunnen de prikkels van buitenaf de zenuw niet meer bereiken en veroorzaken geen pijnklachten meer.

Tandpasta kan ook een belangrijke rol spelen. Sommige tandpasta's veroorzaken meer pijnklachten dan anderen. Bepaalde merken hebben zich toegelegd op het voorkomen van gevoelige tanden en kiezen. Vraag bij twijfel gerust aan je tandarts of mondhygiëniste advies. 

Gingiva

Gingiva is het tandheelkundige woord voor tandvlees.

Gingivitis

Ontsteking van het tandvlees (gingiva).

Glasionomeer

Glasionomeer is een tandkleurige vulling. Deze vulling is wat minder sterk is en plakt wat minder goed aan het tandweefsel. Het voordeel is dat deze vullingen over het algemeen beter tegen vocht of bloed kunnen.

Glazuur

Glazuur is de harde beschermlaag om de kroon (het deel van een tand of kies boven de kaak)van een tand of kies heen.

Gnatholoog

Een gnatholoog is gespecialiseerd in de tandheelkunde dat zich richt op het vaststellen en behandelen van problemen in verband met het kauwen, orofaciale pijn (pijn in het gezicht ) en disfuntie, gebitsslijtage en bruxisme (tandenknarsen).

Een belangrijk onderdeel van de werkzaamheden van de gnatholoog betreffen kaakklachten zoals pijnklachten kaakgewrichten en kauwspieren, kaakgewrichtsgeluiden en een beperkte kaakbeweging.

Daarnaast is de gnatholoog deskundig in slaapstoornissen die gerelateerd zijn aan het kauwstelsel, zoals slaapapneu, en de tandheelkundige gevolgen daarvan.

H

Halfjaarlijkse controle

Tijdens de controle kijken we niet alleen naar de tanden of kiezen. Ook de slijmvliezen worden gecontroleerd op afwijkingen. Ondanks dat er soms wordt gedacht dat tandartsen u willen pesten, is het regelmatig laten uitvoeren van een controle van belang om grote problemen te voorkomen.

Wat er tijdens een controle wordt bekeken kunt u HIER lezen.

Halitose

Een frisse adem lijkt vanzelfsprekend, maar blijkt dit niet altijd te zijn. Vaakt merkt iemand met een slechte adem, ook wel halitose genoemd, het zelf niet. Ze ruiken het zelf niet, maar de omgeving wel. Sommige mensen met een slechte adem hebben er zo veel last van, dat ze erdoor gehinderd worden in hun sociale en intieme contacten. Er is een eenvoudige en betrouwbare manier om erachter te komen of u last hebt van een slechte adem. Vraag het aan uw partner, een andere vertrouwde persoon, uw tandarts of mondhygiënist.

Een goede verzorging van uw gebit, tandvlees en tong is belangrijk om een slechte adem te voorkomen of te bestrijden.

  • Poets uw tanden tweemaal per dag met tandpasta.
  • Reinig ook de ruimten tussen uw tanden en kiezen eenmaal per dag met flossdraad, tandenstokers of ragers.
  • Gebruik tweemaal per dag een tongschraper als u veel  tongbeslag heeft.
  • Ga regelmatig voor controle naar uw tandarts of mondhygiënist. Die zal, als dat nodig is, uw gebit grondig reinigen of een ontstoken tand of kies behandelen.
  • Stop met roken. Dit geldt ook voor vapen.

Herkauwen

Herkauwen wordt ook bij mensen waargenomen. De maaginhoud wordt terug in de mond gebracht (rumineren).  

Hypodontie

Er wordt van hypodontie gesproken wanneer twee tot vijf tanden of kiezen al in aanleg niet aanwezig zijn. Dit kan zichtbaar worden gemaakt op een röntgenfoto.

Hyposalivatie

Bij hyposalivatie is er sprake van een objectief tekort aan speeksel. Hyposalivatie wordt vaak verward met xerostomie, maar bij xerostomie is er sprake van een subjectief speekseltekort. 

Hypersalivatie

Van hypersalivatie wordt gesproken wanneer er overmatig speeksel wordt geproduceerd.

I

Implantaat

Wanneer een tand of kies verloren is gegaan, of een prothese niet genoeg houvast heeft, zouden implantaten een oplossing kunnen zijn. Implantaten dienen dan als kunstwortel of als kliksysteem voor een klikgebit.

Infectie

De begrippen infectie en ontsteking worden vaak met elkaar verward. Toch zijn ze heel verschillend. Er is sprake van een infectie wanneer een ziekteverwekker het lichaam binnendringt en zich vermenigvuldigt. Een ontsteking ontstaat als gevolg van een reactie op lichaamsvreemde stoffen of een weefselbeschadiging.

Inhalatie sedatie

Het inademen van het mengsel van zuurstof met lachgas heeft een geruststellende en kalmerende (sederende) werking. Het wordt daarom inhalatiesedatie of lachgassedatie genoemd.

Interdentale reiniging

Tussen tanden en kiezen kan een tandenborstel niet komen. Hier hoopt zich wel tandplak en voedsel op. Wordt dit niet weggehaald, dan zal het, naast dat het het tandvlees irriteert, gaatjes veroorzaken. Er zijn verschillende manieren om interdentaal te reinigen, te weten: het gebruik van een (rubberen) tandstokers, interdentale rager, floss of een monddouche.

Twijfel je wat jij zou moeten gebruiken, vraag dit gerust aan je tandarts of mondhygiëniste.

Interdentale ruimte

De driehoekige ruimte tussen tanden, kiezen en tandvlees. De grootte van deze ruimte verschilt van persoon tot persoon. 

K

Kaak

Een kaak is een deel van het skelet. Door de combinatie van de twee kaken, de bovenkaak die vast aan de rest van skelet zit en de onderkaak die kan bewegen, kan het functies uitvoeren zoals bijten en/of kauwen, om voedsel te bewerken voor het verder in het spijsverteringsstelsel komt, en/of te fungeren als wapen.

Kaakbot

Het bot dat de tanden en kiezen omringt.

Kaakchirurg

Een kaakchirurg heeft zowel een opleiding geneeskunde, als tandheelkunde afgerond. Ze houden zich bezig met tandheelkundige behandelingen op en in het kaakbot en de omliggende weefsels. gen genoemd.

Kaakchirurgie omvat verschillende deelgebieden:

  • Dentoalveolaire chirurgie - verwijderen van (verstands) kiezen, het verwijderen van een wortelrest in de kaak of het uitvoeren van een wortelpuntbehandeling.
  • Preprothetische chirurgie - herstellen de orale functie en gezichtsvorm.
  • Dentale implantologie - het plaatsen van implantaten ter vervanging van ontbrekende tanden en/ of kiezen, of als houvast voor een prothese.
  • Orthognatische chirurgie - het corrigeren van afwijkende kaakstand.
  • Traumatologie van het gelaat - dit omvat een brede groep van letsels, zoals huidverwondingen, kneuzingen en botbreuken in het gezicht.
  • Oncologische chirurgie van hoofd en hals - de chirurgische behandeling van patiënten met tumoren in hoofd hals gebied.
  • Plastische en reconstructieve chirurgie van hoofd en hals - operaties die de vorm of functie van een lichaamsdeel herstellen.

Kaakfysiotherapie

Kaakfysiotherapie is een vorm van fysiotherapie die zich richt op het behandelen van problemen met de kaak, het kaakgewricht en de omliggende spieren.

Kaakgewricht

De kaakgewrichten bevinden zich aan beide kanten van het gezicht vlak voor het oor, tussen de onderkaak en de schedelbasis en maakt bewegingen van de onderkaak mogelijk

Kaakgewrichtsklachten

Kaakgewrichtsklachten zijn alle klachten die te maken hebben met een stoornis van het kauworgaan. Het heet ook wel temporo mandibulaire dysfunctie (TMD) of cranio mandibulaire dysfunctie (CMD).

Klachten

De meest voorkomende kaakgewrichtsklachten zijn:

  • pijn in en om het kaakgewricht; voelt vaak als oorpijn
  • uitstraling van pijn naar het hoofd, de hals, de nek en de schouders
  • pijn of vermoeidheid van de kauwspieren
  • een stijf of dik gevoel rond het kaakgewricht
  • beperkte mogelijkheid om de kaak te bewegen, met name bij het openen van de mond
  • knappen of kraken van het kaakgewricht

Oorzaken

Overbelasting van de kaakspieren speelt vaak een grote rol. Dit kan ontstaan door:

  • klemmen van de kiezen (tijdens slaap, autorijden, sporten of door stress)
  • tandenknarsen
  • kauwen van kauwgom
  • nagel-, wang-, of lipbijten
  • eten van harde dingen (bijvoorbeeld drop, harde broodjes)
  • langdurige tandheelkundige behandeling waarbij u de mond ver open moet houden 

Kaakproblemen kunnen ook te maken hebben met problemen in het gewricht, bijvoorbeeld:

  • na een operatie/ongeval
  • verschoven of geblokkeerd kraakbeenschijfje
  • slijtage van het kaakgewricht (artrose)

Behandelingen

Afhankelijk van de klachten, zijn er verschillende behandelmogelijkheden. De mond-, kaak-, en aangezichtschirurg bespreekt deze mogelijkheden met u.

Adviezen

  • Vermijd het ver openen van de mond (ook bij geeuwen of lachen).
  • Gebruik bij het eten niet de voortanden om iets af te bijten.
  • Eet geen hard voedsel zoals nootjes, taai vlees, appels, rauwe wortels, stokbrood.
  • Eet zacht voedsel bij veel klachten.
  • Stop met nagelbijten en kauwgom eten.
  • Gebruik uw tanden niet als gereedschap om bijvoorbeeld een pen of spijker vast te houden of om draadjes door te bijten.
  • Kauw ook aan de kant waar u de klachten heeft.

 

Kaasmolaren

Een kaasmolaar is een afwijking van het glazuur welke vooral voor komt op de eerste blijvende kies.

Kaasmolaren zijn te herkenen aan een mat-opaak, wit-gelig kleur van het glazuur. Deze afwijkingen kunnen voorkomen in vlekken of over de hele tand of kies. Zulke plaatsen zijn zeer poreus (vandaar de naam kaasmolaren) en extra gevoelig voor gaatjes (cariës). De cariësgevoeligheid komt door een fout in samenstelling van het glazuur van de tand of kies. Studies geven aan dat kaasmolaren bij 10-20 % van de kinderen voorkomen. Nederlands onderzoek wees uit dat in de helft van de gevallen ook de centrale snijtanden zijn aangetast.

Kaasmolaren komen vaker voor bij kinderen die in hun eerste levensjaren vaak ziek zijn. Het kan dan gaan om onder meer oorontstekingen, waterpokken, mazelen, rode hond, ontstoken amandelen of luchtweginfecties. Ook chronische aandoeningen zijn een risicofactor

Behandelingen hangen af van de ernst van afwijking.

  • Composietvulling
  • Kroon
  • Extractie (trekken), in samenwerking met een orthodontist

Kauwen

Door middel van de bewegingen van de onderkaak wordt met behulp van de kiezen het voedsel fijngemalen.

Kauwgom

Het kauwen van kauwgom brengt veel voordelen met zich mee, zoals een betere doorbloeding, een beter geheugen, een verhoogde speekselproductie. 

Ondanks al deze positieve punten, geldt wel gebruik kauwgum met mate. Door de herhalende kauwbeweging kunnen spieren overbelast raken.

Kauwspieren

De kauwspieren zorgen voor de dagelijkse bewegingen van de onderkaak tijdens vitale functies als kauwen, slikken of praten. Daarnaast worden ze ook gebruikt bij sociale functies als zoenen en fluiten. 

Kies

Alles wat achter de hoektand staat wordt molaar of premolaar genoemd. Molaren zijn groter dan de tanden en hebben een groter oppervlak. Door de vorm zijn de molaren geschikt om voedsel fijn te malen. Ontbreken en een of meerdere molaren, kan het zijn dat het kauwvermogen achteruit gaat, waardoor voedsel in grotere brokken ingeslikt wordt. Dit heeft weer negatieve gevolgen voor de maag een de spijsvertering.

Kiespijn

Kiespijn kan meerdere oorzaken hebben.  De pijn kan constant aanwezig zijn (een zeurende pijn of een kloppend gevoel), maar kan bijvoorbeeld ook naar voren komen tijdens het nuttigen van koud, warm of zoet eten en drinken of bij luchtstroom.Niet alle oorzaken zijn even ernstig, maar het is altijd verstandig om bij pijnklachten aan de bel te trekken. 

Kiespijn kan de volgende oorzaken hebben:

  • Abces (ontsteking)
  • Erosie
  • Blootliggende tandhalzen
  • Cariës (gaatje)
  • Ontstoken zenuw(en)
  • Ontstoken gingiva (tandvlees)
  • Parodontitis

Elke oorzaak vraagt om een eigen aanpak, behandeling zal altijd in overleg plaatsvinden.

Kindergebit

In de kleine mond van een kind passen geen volwassen tanden. Daarom krijg je eerst het melkgebit. Het melkgebit is belangrijk om te bijten, kauwen, spreken en slikken. Het melkgebit beïnvloedt de ontwikkeling van het gezicht en de kaken. Bovendien speelt het een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het blijvend gebit. Een kind wisselt zijn melkgebit vanzelf voor het blijvend gebit. Je zou kunnen denken dat het daarom niet belangrijk is het melkgebit goed te verzorgen. Niets is minder waar. Een slechte verzorging kan gaatjes en tandvleesontsteking veroorzaken. Dit kan pijn doen, waardoor je kind slechter eet, zich niet lekker voelt of minder goed slaapt. Een slechte verzorging van het melkgebit kan ook het blijvend gebit beïnvloeden. Dat gebeurt bijvoorbeeld als melktanden of -kiezen voortijdig verloren zijn gegaan. Dan is er vaak te weinig ruimte voor het blijvend gebit.

Kindergebit

Het kindergebit wordt ook wel het melkgebit genoemd. Dit zijn de tanden en kiezen die als eerste doorkomen. In totaal zijn er 12 tanden en 8 kiezen. Deze tanden en kiezen zijn minder sterk als de blijvende tanden en kiezen en daardoor gevoeliger voor gaatjes. Het kindergebit dient daarom gelijk vanaf het begin goed te worden gepoetst.

Kindertandenborstel

Hoe jonger het kind, hoe kleiner de mond. Voor iedere leeftijdscategorie is een tandenborstel. Daarbij zijn de tandenborstel veelal zachter.

Bij kinderen jonger dan drie jaar wordt het afgeraden om electrische te poetsen. Daarna kan een opzetborsteltje worden gebruikt wat past bij de leeftijd van het kind.

Kindertandpasta

Kindertandpasta heeft een mildere smaak dan tandpasta voor volwassenen en smaakt vaak lekkerder. In deze tandpasta zit ook minder fluoride, dit is aangepast per leeftijdsgroep. Hierdoor is het van belang dat er goed wordt opgelet welke tandpasta wordt gebruikt.

Kleefpasta voor kunstgebit

In de loop der tijd zal de kaak blijven slinken. Als gevolg daarvan gaat een prothese (kunstgebit) steeds losser zitten. Om dit loskomen tijdelijk te ondervangen, kan er kleefpasta wordt gebruikt. Zorg dat de prothese en de kaak dagelijks goed worden gereinigd om ophoping van vuil en bacteriën te voorkomen.

Kleefpoeder voor kunstgebit

Komt een prothese (kunstgebit) makkelijk los, maar is er erg weinig ruimte? Dan kan kleefpoeder in plaats van kleefpasta een oplossing zijn. Zorg dat de prothese en de kaak dagelijks goed worden gereinigd om ophoping van vuil en bacteriën te voorkomen.

Klemmen

Klemmen is het hard op elkaar duwen van tanden en kiezen. In tegenstelling tot knarsen wat voornamelijk 's nachts gebeurt, vindt klemmen zowel overdag als 's nachts plaats.

Kleurstoffen

Kleurstoffen uit voedings- en genotmiddelen kunnen de tand of kies binnendringen, waardoor de tanden of kiezen er donkerder worden. Dit gebeurt onder andere door roken en door het eten en drinken van koffie, thee, wijn, frisdrank, vruchtensap, of andere kleurstof bevattende etenswaren. Bij het ouder worden kunnen er barstjes in het glazuur komen. Hierdoor dringen kleurstoffen uit voedsel en dranken nog makkelijker in de tand of kies. Een almagaamvulling kan ook verkleuringen geven.

Aanslag en verkleuring van tandsteen kunnen de tanden donkerder kleuren. Deze verkleuringen ontstaan eveneens door koffie, thee, wijn en roken. Verder kunnen gek genoeg sommige mondverzorgingsproducten met tin en chloorhexidine verkleuringen geven. Aanslag kan de tandarts of mondhygiënist door een professionele gebitsreiniging verwijderen. Bleken is hiervoor niet de oplossing.

Dode tanden kunnen van binnenuit verkleuren. Dit kan ook gebeuren na een wortelkanaalbehandeling.

Kleurtabletten

Tabletten die kunnen worden gebruikt om zichtbaar te maken of er goed wordt gepoetst. Deze geven een paarse of rode kleur af. Waar de tanden en kiezen paars of rood kleuren, wordt net niet helemaal goed gepoetst.

Knarsen

Knarsen is het hard over elkaar schuiven van tanden en kiezen en wordt vaak onbewust gedaan. Vooral tijdens het slapen wordt er geknarst. Een exacte oorzaak voor het knarsen is niet aan te wijzen, meestal spelen meerdere factoren een rol. Door de grote krachten die op de tanden en kiezen komen, kunnen er stukken van tanden, kiezen of vullingen afbreken, pijnklachten veroorzaken door overbelasting, gebitsslijtage veroorzaken, of de kauwspieren vergroten.

Kroon

Een kroon is een hoesje die over de eigen tand of kies wordt gezet, of op een implantaat wordt geplaatst wanneer er geen eigen tand of kies meer aanwezig is.

Lees HIER meer over kronen.

Kunstgebit

Een uitneembare prothese (kunstgebit) is één van de meest gebruikte oplossingen voor het vervangen van ontbrekende tanden. Prothesen kunnen worden toegepast bij het ontbreken van een aantal tanden of kiezen; een partiële prothese, of bij het ontbreken van alle tanden en kiezen; een volledige prothese (kunstgebit). De kwaliteit en het uiterlijk van protheses zijn tegenwoordig veel beter dan vroeger. Vaak valt het vrijwel niet op dat iemand een prothese draagt.

L

Laboratorium

In het laboratorium worden de protheses (kunstgebit), gedeeltelijke protheses (plaatje), frames, kronen, bruggen, knarsplaten en spalkjes gemaakt. Ieder laboratorium heeft zijn eigen specialisme. 

Wij werken voor de protheses, en frames samen met Tandtechnisch laboratorium Henk Keuning te Heerenveen.

De kronen en bruggen worden gemaakt door Dental Lab Friesland te Sneek.

De techniekkosten die zij berekenen worden aan u doorberekend. De techniekkosten die wij aan het laboratorium betalen, zijn hetzelfde als die u aan ons betaald.

Lachgassedatie

Het inademen van het mengsel van zuurstof met lachgas heeft een geruststellende en kalmerende (sederende) werking. Het wordt daarom inhalatiesedatie of lachgassedatie genoemd.

Lightdranken

Lightdranken bevatten geen suiker, maar kunstmatige zoetstoffen. Toch zijn ze net zo zuur als gewone frisdranken. Voor tanderosie zijn ze dus even schadelijk. Wel is de kans op gaatjes (cariës) kleiner wanneer u lightdranken drinkt.

Limonade

Limonade is een zoete drank die wordt gemaakt door limonadesiroop te verdunnen met water.

Lippiercing

Met een lippiercing (labretpiercing) wordt over het algemeen een piercing in je onderlip bedoeld. Er wordt een labretstaafje gedragen. De plaatsing kan verschillen, maar een standaard labretpiercing wordt net buiten het gekleurde weefsel van de lippen geplaatst en niet erdoorheen. De piercing wordt zo geplaatst zodat deze zo min mogelijk last heeft van de beweging van je mond.

Als tandarts zien we vaak slijtage door lippiecings, omdat mensen met de piersing gaan spelen. Ook kan het tandvlees ernstig beschadigd raken.

Loszittende tand of kies

Melktanden en kiezen zullen gewisseld worden en daarom los gaan zitten. Zit een blijvende tand of kies los, dan is dat foute boel. Een tand of kies kan los gaan zitten door botafbraak (parodontitis), een ontsteking onder de kies, of overbelasting. Ieder probleem heeft zijn eigen behandeling. Deze is afhandelijk van de situatie en de ernst.

M

Melkgebit

Het melkgebit wordt ook wel het kindergebit genoemd. Dit zijn de tanden en kiezen die als eerste doorkomen. In totaal zijn er 12 tanden en 8 kiezen. Deze tanden en kiezen zijn minder sterk als de blijvende tanden en kiezen en daardoor gevoeliger voor gaatjes. Het melkgebit dient daarom gelijk vanaf het begin goed te worden gepoetst.

Molaar

Alles wat achter de hoektand staat wordt molaar of premolaar genoemd. Molaren zijn groter dan de tanden en hebben een groter oppervlak. Door de vorm zijn de molaren geschikt om voedsel fijn te malen. Ontbreken en een of meerdere molaren, kan het zijn dat het kauwvermogen achteruit gaat, waardoor voedsel in grotere brokken ingeslikt wordt. Dit heeft weer negatieve gevolgen voor de maag een de spijsvertering.

N

O

Oligodontie

Er wordt van oligodontie gesproken wanneer zes of meer tanden of kiezen in aanleg niet aanwezig is. Dit kan zichtbaar worden gemaakt op een röntgenfoto.

Ontsteking

De begrippen infectie en ontsteking worden vaak met elkaar verward. Toch zijn ze heel verschillend. Er is sprake van een infectie wanneer een ziekteverwekker het lichaam binnendringt en zich vermenigvuldigt. Een ontsteking ontstaat als gevolg van een reactie op lichaamsvreemde stoffen of een weefselbeschadiging.

Een ontsteking is klinisch te herkennen aan 5 klassieke tekenen: 

  1. rubor (roodheid),
  2. calor (warmte),
  3. tumor (zwelling),
  4. dolor (pijn)
  5. functio laesa (functieverlies). 

Orofaciale pijn

Voorbeeld antwoord op de vraag. Voel je vrij om deze inhoud aan te passen met de echte informatie die je wilt delen.

Een titel van de dienst die je levert

Beschrijf de service die je wilt vermelden. Of voel je vrij om de inhoud aan te passen met de werkelijke informatie die je wilt schrijven.

Of een tussenkop om het geheel overzichtelijk te maken

Schrijf een beschrijving voor deze subkop of wijzig deze naar wens.

P

Parodontitis

Parodontitis is een erge vorm van een tandvleesontsteking (gingivitis). Een tandvleesontsteking wordt veroorzaakt door bacteriën die in tandplak zitten. Als deze ontsteking zich uitbreidt naar het kaakbot, kan het uiteindelijk leiden tot parodontitis. 

Het tandvlees (gingiva) laat los van de tanden en kiezen. In de ruimte die ontstaat tussen het tandvlees en de tanden/kiezen (ook wel de pocket genoemd), hoopt tandplak op. De ontsteking breidt zich verder uit, het kaakbot wordt afgebroken en de pockets worden dieper. De tandplak wordt het en veranderd in tandsteen. Dit wordt parodontitis genoemd. Het kan zelfs zo erg zijn dat de tanden en kiezen beginnen los te laten.

Pathologische slijtage

Pathologische slijtage betekent dat de slijtage sneller verloopt dan normaal.

Premolaar

De kleinere kiezen tussen de hoektand en de grote kiezen in. Deze komen pas door tijdens de tweede wisselfase.

Soms ontbreken de tweede kleine kiezen, deze zijn niet aangelegd. De melkkies zal dan in de mond aanwezig blijven.

Q

R

Ranja

Ranja is een zoete drank die wordt gemaakt door limonadesiroop te verdunnen met water.

Rumineren

Rumineren wordt ook bij mensen waargenomen. De maaginhoud wordt terug in de mond gebracht (herkauwen).  

S

Veelgestelde vraag voorbeeld

Een splint of knarsplaat kan de kaakgewrichten ontlasten, de kauwspieren ontspannen en het beschermt de tanden en kiezen tegen de gevolgen van knarsen. Een splint is een kunststof plaatje dat op het boven- of ondergebit dragen wordt.

T

Tongpiercing

Piercing welke door het midden van de tong wordt gezet. Deze piercing bestaat uit een staafje. Veelvuldig spelen met het staafje kan het glazuur op tanden en kiezen ernstig beschadigen.

U

V

Verdoving

Verdoving. Een is er erg blij mee, een ander moet er niet aan denken die spuiten in de mond. Helaas kunnen niet alle behandelingen zonder verdoving worden uitgevoerd. Denk bijvoorbeeld een het uitvoeren van een wortelkanaalbehandeling of het trekken van tanden en kiezen. Daarbij kan het voor mensen rust geven wanneer er verdoofd wordt wanneer er moet worden geboord. Dit is echt geen probleem, geef dit gerust aan. 

W

X

Xerostomie

Het gevoel van een droge mond.

Y

Z